از سوغات و خوراکیهای محلی زرند میتوان به بزقرمه،سوهان زرندی،چلوگوشت زرندی، آش آماچو،کماچ،کماچ سهن،کلمپه،روغن جوشی اشاره کرد.
پسته
پسته بهعنوان سوغات از زمانهای قدیم در بین مردم شهرستان زرند رواج داشته، معمولاً اشخاصی که به دیدن اقوام و دوستان خود مخصوصاً به پایتخت میرفتند، مقداری پسته را بهعنوان سوغات محلی همراه خود میبردند. اکنون پسته زرند جزو پستههای باکیفیت شناختهشده و مورد استقبال خوبی واقعشده نوع پسته ممتاز زرندی به لحاظ مرغوبیت در دنیا رتبه اول را دارا است. از مهمترین طرفداران این نوع پسته کشور انگلستان است. برداشت پسته در شهرستان سالیانه بین ۲۰ تا ۲۵ هزار تن است.
قاووت
از دیگر سوغات محلی زرند که بانوان خانهدار در قدیم به تهیه آن میپرداختند میتوان قاووت را نام برد. مخلوط نمودن چند ماده گیاهی و شکر را به زبان عامیانه قووتو میگویند. معمولاً خانمهای این شهرستان، به پیروی از رسم و رسوم قدیم، بعد از زایمان با انواع (قووتوها) بارنگهای متنوع از مهمانان خود پذیرایی مینمایند. قووتو بسیار مقوی و جهت رفع خستگی بسیار مؤثر است. افراد آن را با آب جوش مخلوط کرده و بهعنوان قهوه مینوشند.
سوهان زرند
تاریخ دقیقی از بنیانگذاری اصلی پخت سوهان زرندی در دست نیست. آنطور که معمرین به خاطر دارند، پخت سوهان و شیرینیها محلی در ایام قدیم هم رواج داشته و معمولاً در ایام نوروز اقدام به پخت مینمودهاند. لازم به ذکر است که سو هان زرندی به ثبت ملی رسیده است. این شیرینی از سوهان قم بسیار نازک تر و تردتر است و ماده اصلی تشکیل دهنده این سوهان را جوانه گندم یا سمنو تشکیل میدهد. سوهان زرندی در انواع مختلفی تهیه میشود( سوهان عسلی، سوهان کنجدی، سوهان پسته ای، لقمه ای نارگیلی)
این سوهان دارای خواص زیادی است، از مهمترین خواص سوهان زرندی جلوگیری از پیری زود رس و از کارافتادگی پیش از موعد اشاره کرد. این سوهان به علت دارا بودن پروتئین و ویتامینها و املاح معدنی از سوئ تغذیه جلوگیری کرده. این سوهان سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین A ویتامین B و همچنین حاوی فلاونوئید است.
کشاورزی در زرند
زرند درگذشته یک منطقه وسیع کشاورزی بوده. پسته، پنبه، روناس، جو، ارزن، نخود و عدس از مهمترین و مرغوبترین محصولات صادراتی کشاورزی این شهر بودهاست.
کشت سیبزمینی در دشت خاک و میوههای سردرختی از قبیل هلو، شمس زردآلو، آلوچه و گیلاس و آلبالو، در اکثر مناطق کوهستانی جرجافک، سر بنان، گیسک، دشت خاک، باب تنگل و نواحی کوهستانی در شرقی و شمال شرقی و شمال غربی زرند رواج است. از مهمترین محصولات این منطقه که در حال حاضر نیز رونق فراوانی دارند میتوان به پسته، زعفران و زیتون اشاره کرد.
پسته
اخیراً کارشناسان قدمت تنه یک درخت کهن پسته – در روستای اسماعیلآباد زرند را به بیش از ۴۰۰ سال تخمین زدهاند به روایتی در حدود ۲۰۰ سال بیش، توسط محمدباقر خان (ردیفکاری) درخت پسته در روستاهای محمدآباد، عباسآباد، شاه جهانآباد و .. انجامگرفتهاست. در دو دهه اخیر با فعالیت کشاورزان و گسترش باغات پسته و رونق آن در بازار جهان محصول مذکور به طلای سبز معرفی گردید. در حال حاضر شهرستان زرند بیش از ۴۳ هزار هکتار زمین زیر کاشت پسته دارد که ۳۵ هزار هکتار آن به ثمر رسیده است. با پیوند درختان مذکور انواع پسته که معروفترین آنها بانامهای: ممتاز، اوحدی، کله قوچی، اکبری و فندقی است. نوع پسته ممتاز زرندی به لحاظ مرغوبیت در دنیا رتبه اول را دارا است.
از مهمترین طرفداران این نوع پسته کشور انگلستان است. برداشت پسته در شهرستان سالیانه بین ۲۰ تا ۲۵ هزار تن است مضافاً به اینکه مقدار پسته به عوامل مانند شرایط جوی (تغییرات آب هوا) و آفت پسته نیز بستگی دارد.
زعفران
قدمت کشت زعفران در شهرستان زرند به قدیمالایام باز میکردد. در چند سال اخیر کشت زعفران به لحاظ برتری آن ازنظر کیفیت و مرغوبیت نسبت به زعفران استان خراسان رواج بیشتری پیدا کردهاست و کشاورزان در روستاهای: دشت خاک، سر بنان، جرجافک و باب هویز و .. به کشت زعفران ترغیب و آن را ترویج دادهاند. با توجه به بحران آب در این شهرستان و به نظر میرسد یکی از بهترین کشتهای که میتواند جایگزین محصول پسته شود زعفران باشد. در حال حاضر زمینهای زیر کشت زعفران در شهرستان زرند ۱۵۰ هکتار است که ۴۵ هکتار آن مربوط به کوه بنان و مابقی به روستاهای سردسیر زرند است.
زیتون
در سال ۱۳۷۴ شمسی بهمنظور کشت گیاه مذکور، از طریق جهاد کشاورزی این شهرستان نهال زیتون بهطور رایگان در بین کشاورزان توزیع شد. خوشبختانه زیتون با شرایط آب و هوایی ساز کار گردیده و به ثمر دهی رسیده است؛ و یکی از کاندیداهای انتخابی برای جایگزین شده پسته است. در سال ۱۳۸۲ شمسی یکی از کشاورزان به نام آقای حسن اسدی خانوکی به لحاظ پوشش باغ خود به کشت زیتون و عملکرد مناسب مقام اول را در کشور کسب نمود.
منبع:ویکی پدیا